Tijdens de eerste Coronagolf en lockdown in 2020 hielden we middels continu kwalitatief onderzoek een vinger aan de pols van mentaal Nederland. Corona bleek een prachtige katalysator voor onderstromen in de Nederlandse samenleving. Vooral tijdens de eerste lockdown kwamen veel diepere behoeftes aan een beter leven en een betere wereld naar boven. In die periode schreven we deze reeks artikelen.

TWEEDELING IN OMGAAN
MET STRESS EN ANGST

12 april 2020

Nu nog vooral latente stress en angst

In week drie van de Corona crisis zegt bijna iedereen er mentaal nog prima mee om te kunnen gaan. We constateerden al eerder dat het aanpassingsvermogen groot is. Maar blijft dat zo? Bijvoorbeeld als het virus echt dichtbij komt zoals nu in sommige dorpen in Brabant? Het leidt nog niet tot grote problemen, maar we zien al wel duidelijke tekenen van ontkenning (“ik ben heel nuchter”) en afweer (boosheid). Dat deze crisis tot een verhoging van stress en angst leidt, is een feit. Zo werken onze hersenen nou eenmaal. Al die mediaberichten activeren ons primaire stresssysteem. En omdat we niet kunnen vluchten of vechten (oerrespons), moeten we dit balanceren (of compenseren) door er verstandig over na te denken. Goed omgaan met stress en angst gaat precies hierover: hoe goed we zijn in die balans. Je ziet dat er twee groepen te onderscheiden zijn in hoe we hiermee omgaan.

Twee groepen

Groep 1 zijn mensen die primair emotioneel of juist verstandelijk reageren. De emotionelen reageren hoofdzakelijk angstig maar kunnen niets met deze angst. Ze blijven binnen omdat dat houvast geeft en snakken naar een volledige lock down want dat geeft duidelijkheid. Vervolgens hoopt de stress en de angst zich op. De verstandelijken proberen Corona voor zichzelf weg te redeneren, gaan bijvoorbeeld erg op de statistieken zitten, vinden het vaak allemaal wat overdreven (“het is gewoon een zware griep”) of hebben allerlei redenaties over waarom ze voor zichzelf niet bang hoeven te zijn. Dit gaat vaak samen met een ontkenning van innerlijke stress en angst.

Groep 2 bestaat uit mensen die meer introspectief zijn. Die vanuit hun ratio naar hun emotie kunnen kijken en andersom. Je herkent deze mensen door opmerkingen als “ik weet niet zo goed hoe het met me gaat” of “dat is een beetje afhankelijk van het moment waarop je het vraagt”. Het geeft blijk van een vaardigheid om naar jezelf te kijken, te observeren wat er gebeurt en daarmee een balans te zoeken en te vinden tussen emotie en ratio, tussen angst en realiteit, tussen ons oude en nieuwe brein.

Beter of slechter uit de crisis komen

Beide groepen zijn ongeveer gelijk vertegenwoordigd onder onze respondenten (indicatief want kwalitatief onderzoek). Groep 2 gaat mentaal gezonder om met stress en angst die voortkomt uit deze Coronacrisis dan groep 1. Groep 2 is beschouwend en bereidt zich daarmee mentaal voor op wat komen gaat, op steeds verontrustender wordende media content, op steeds ernstiger gevallen in je eigen omgeving (“het komt nu wel erg dichtbij”). Groep 1 bereidt zich nergens op voor maar zet zichzelf vast in emotie of ratio. Hier is sprake van een mentaal ongezonde starheid die deze Coronacrisis voor hen langzamerhand steeds moeilijker maakt (deels nu al, crisisdiensten in ons land draaien overuren).

Je ziet dus een tweedeling ontstaan. De hypothese lijkt gerechtvaardigd dat groep 2 zelfs mentaal gezonder uit deze crisis naar voren komt: de crisis als introspectieve leerschool. Bij groep 1 lijkt de hypothese gerechtvaardigd dat de toenemende stress zich vast gaat zetten en op den duur gaat leiden tot meer burn outs en andere mentale problematieken.

Oplossingen en opportunities

Natuurlijk is het denken in ‘groepen’, zoals we hier tot nu toe deden, ongenuanceerd. De bovengenoemde dimensies komen in ieder individu voor. Maar de ene heeft nou eenmaal wat meer ‘groep 1’ of ‘groep 2’ in zich dan de andere. En dat is per individu ook geen vast gegeven maar kan veranderen. Dat biedt dus hoop en mogelijkheden om Nederlanders te gaan helpen om mentaal beter met deze crisis om te gaan en er zelfs beter uit te komen. Als we dit denken optellen bij de stressepidemie die sowieso al gaande was, wordt het belang daarvan alleen maar groter. Nationale mentale hulp is nu opportuun, waarbij het onze opdracht is om Nederland te helpen introspectiever te worden.

Dat we dat op individueel niveau kunnen, weten we al lang. De toolboxen van psychologen en coaches zitten vol met dit soort instrumenten. Onze gezamenlijke uitdaging is dus om te kijken naar hoe we deze mogelijkheden breed toegankelijk kunnen maken, hoe we dit schaalbaar kunnen maken. Dat vraagt om inzet van, maar biedt ook opportunities voor bedrijven en organisaties die zich met mentale gezondheid bezig houden of willen houden.

Praktisch

Bijvoorbeeld. NL3 wordt de TV zender om Nederland mentaal gezond te houden. Of supermarkten (of andere multinationals met veel klantcontact) gaan iedere week een wisselend kaartspel met oefeningen en opdrachten o.i.d. aanbieden. Elkaar-helpen-initiatieven worden door de overheid veel breder gefaciliteerd (een ander helpen creëert hetzelfde effect als introspectie) en daar zetten we iedereen uit de cultuursector voor in die nu weinig te doen hebben. Enz.

Strategie

Het zijn slechts voorbeelden. Mogelijke invullingen voor een nationale mentale strategie die duidelijk voortkomt uit ons Hoe-gaat-het-met-Nederland onderzoek. Wij zijn er om te helpen dit verder vorm te geven en te implementeren. Voor meer informatie en onderbouwing bel Maarten Savelberg

Tijdens de eerste Coronagolf en lockdown in 2020 hielden we middels continu kwalitatief onderzoek een vinger aan de pols van mentaal Nederland. Corona bleek een prachtige katalysator voor onderstromen in de Nederlandse samenleving. Vooral tijdens de eerste lockdown kwamen veel diepere behoeftes aan een beter leven en een betere wereld naar boven. In die periode schreven we deze reeks artikelen.

TWEEDELING IN OMGAAN MET STRESS EN ANGST

12 april 2020

Nu nog vooral latente stress en angst

In week drie van de Corona crisis zegt bijna iedereen er mentaal nog prima mee om te kunnen gaan. We constateerden al eerder dat het aanpassingsvermogen groot is. Maar blijft dat zo? Bijvoorbeeld als het virus echt dichtbij komt zoals nu in sommige dorpen in Brabant? Het leidt nog niet tot grote problemen, maar we zien al wel duidelijke tekenen van ontkenning (“ik ben heel nuchter”) en afweer (boosheid). Dat deze crisis tot een verhoging van stress en angst leidt, is een feit. Zo werken onze hersenen nou eenmaal. Al die mediaberichten activeren ons primaire stresssysteem. En omdat we niet kunnen vluchten of vechten (oerrespons), moeten we dit balanceren (of compenseren) door er verstandig over na te denken. Goed omgaan met stress en angst gaat precies hierover: hoe goed we zijn in die balans. Je ziet dat er twee groepen te onderscheiden zijn in hoe we hiermee omgaan.

Twee groepen

Groep 1 zijn mensen die primair emotioneel of juist verstandelijk reageren. De emotionelen reageren hoofdzakelijk angstig maar kunnen niets met deze angst. Ze blijven binnen omdat dat houvast geeft en snakken naar een volledige lock down want dat geeft duidelijkheid. Vervolgens hoopt de stress en de angst zich op. De verstandelijken proberen Corona voor zichzelf weg te redeneren, gaan bijvoorbeeld erg op de statistieken zitten, vinden het vaak allemaal wat overdreven (“het is gewoon een zware griep”) of hebben allerlei redenaties over waarom ze voor zichzelf niet bang hoeven te zijn. Dit gaat vaak samen met een ontkenning van innerlijke stress en angst.

Groep 2 bestaat uit mensen die meer introspectief zijn. Die vanuit hun ratio naar hun emotie kunnen kijken en andersom. Je herkent deze mensen door opmerkingen als “ik weet niet zo goed hoe het met me gaat” of “dat is een beetje afhankelijk van het moment waarop je het vraagt”. Het geeft blijk van een vaardigheid om naar jezelf te kijken, te observeren wat er gebeurt en daarmee een balans te zoeken en te vinden tussen emotie en ratio, tussen angst en realiteit, tussen ons oude en nieuwe brein.

Beter of slechter uit de crisis komen

Beide groepen zijn ongeveer gelijk vertegenwoordigd onder onze respondenten (indicatief want kwalitatief onderzoek). Groep 2 gaat mentaal gezonder om met stress en angst die voortkomt uit deze Coronacrisis dan groep 1. Groep 2 is beschouwend en bereidt zich daarmee mentaal voor op wat komen gaat, op steeds verontrustender wordende media content, op steeds ernstiger gevallen in je eigen omgeving (“het komt nu wel erg dichtbij”). Groep 1 bereidt zich nergens op voor maar zet zichzelf vast in emotie of ratio. Hier is sprake van een mentaal ongezonde starheid die deze Coronacrisis voor hen langzamerhand steeds moeilijker maakt (deels nu al, crisisdiensten in ons land draaien overuren).

Je ziet dus een tweedeling ontstaan. De hypothese lijkt gerechtvaardigd dat groep 2 zelfs mentaal gezonder uit deze crisis naar voren komt: de crisis als introspectieve leerschool. Bij groep 1 lijkt de hypothese gerechtvaardigd dat de toenemende stress zich vast gaat zetten en op den duur gaat leiden tot meer burn outs en andere mentale problematieken.

Oplossingen en opportunities

Natuurlijk is het denken in ‘groepen’, zoals we hier tot nu toe deden, ongenuanceerd. De bovengenoemde dimensies komen in ieder individu voor. Maar de ene heeft nou eenmaal wat meer ‘groep 1’ of ‘groep 2’ in zich dan de andere. En dat is per individu ook geen vast gegeven maar kan veranderen. Dat biedt dus hoop en mogelijkheden om Nederlanders te gaan helpen om mentaal beter met deze crisis om te gaan en er zelfs beter uit te komen. Als we dit denken optellen bij de stressepidemie die sowieso al gaande was, wordt het belang daarvan alleen maar groter. Nationale mentale hulp is nu opportuun, waarbij het onze opdracht is om Nederland te helpen introspectiever te worden.

Dat we dat op individueel niveau kunnen, weten we al lang. De toolboxen van psychologen en coaches zitten vol met dit soort instrumenten. Onze gezamenlijke uitdaging is dus om te kijken naar hoe we deze mogelijkheden breed toegankelijk kunnen maken, hoe we dit schaalbaar kunnen maken. Dat vraagt om inzet van, maar biedt ook opportunities voor bedrijven en organisaties die zich met mentale gezondheid bezig houden of willen houden.

Praktisch

Bijvoorbeeld. NL3 wordt de TV zender om Nederland mentaal gezond te houden. Of supermarkten (of andere multinationals met veel klantcontact) gaan iedere week een wisselend kaartspel met oefeningen en opdrachten o.i.d. aanbieden. Elkaar-helpen-initiatieven worden door de overheid veel breder gefaciliteerd (een ander helpen creëert hetzelfde effect als introspectie) en daar zetten we iedereen uit de cultuursector voor in die nu weinig te doen hebben. Enz.

Strategie

Het zijn slechts voorbeelden. Mogelijke invullingen voor een nationale mentale strategie die duidelijk voortkomt uit ons Hoe-gaat-het-met-Nederland onderzoek. Wij zijn er om te helpen dit verder vorm te geven en te implementeren. Voor meer informatie en onderbouwing bel Maarten Savelberg