BBB IS KLEIN ONDERSTROOM IS GROOT

2024
Maarten Savelberg

Iedereen geweest? Dan is het tijd voor onze verklaring van het BBB-fenomeen. Dat doen we in twee delen. Deze eerste post gaat over hoe groot deze beweging eigenlijk is. De volgende over de massapsychologie die er onder ligt.

BBB BEST KLEIN
Kaartjes kleuren groen en koppen hebben het over "de grootste". Maar hoeveel NLers hebben er nou daadwerkelijk op de BBB gestemd? We doen een rekensommetje en dan blijkt dat zo'n 14% van de stemgerechtigde NLers de BBB-keuze heeft gemaakt. De grootste partij van NL is dus, zeker in historisch perspectief, nog best bescheiden in omvang. Veel groter is de 'partij' van de niet-stemmers: 38% van de NLers die wij als Onderstroombureau gewoon meerekenen. Deze groep niet-stemmers blijkt verdomd homogeen te zijn en met hun niet-stemmen laten ze dus een duidelijke stem horen over politiek en overheid. De rest? Klein en versplinterd. VVD 8%, GL 7%, PvdA 6%, CDA 4%, D66 4% van de stemgerechtigde NLers.

ONDERSTROOM BEST GROOT
De winst van de BBB zal dus best een signaal zijn. Een signaal dat veel mensen vinden dat het anders moet in NL. Maar qua onderstroom worden we niet veel wijzer van deze cijfers. Dus we doen een andere rekensom, die voelde je misschien al aankomen. 18% van de stemgerechtigde NLers stemt op de gevestigde orde, de regeringspartijen. 82% dus niet. Kijk, dat begint er meer op te lijken. Want die 82% correleert tenminste een beetje met de ca. 70% Nederlanders die de overheid en politiek niet vertrouwt (Ipsos 2022). Het bedrijfsleven doet het qua vertrouwen niet veel beter trouwens (Edelman 2022). Als we dan met een schuin oog ook nog even kijken naar de laatste paar gemeenteraadsverkiezingen (die door de jaren heen relatief stabiel waren), dan zie je dat steeds zo'n 10 tot 12% van de stemgerechtigden op de (huidige) regeringspartijen stemmen.

VET GROOT
Dat zijn cijfers die bij een onderstroom horen. Hoe je ook wil rekenen, we hebben het hier over een vet grote meerderheid van de NLers die fors ontevreden is met het reilen en zeilen van ons land. Het wisselt wat per meting en meetmoment, maar altijd ergens tussen de 70 en 90%. Een vet grote meerderheid van de mensen die je in jouw supermarkt ziet lopen dus. Een vet grote meerderheid van de NLers die in jouw trein zitten dus. Een vet grote meerderheid van de mensen die in jouw file staan dus. Een vet grote meerderheid van de gemiddelde NLers die wij wekelijks spreken dus.

DEZELFDE KERNWAARDEN
En uit ons eigen continue onderzoek blijkt dat deze groep in de kern erg homogeen is. Links, rechts, jong, oud, stad, provincie, deep down zijn de meesten op zoek naar dezelfde kernwaarden. Dat de BBB 'slechts' 14% daarvan naar zich toe kon halen, is misschien nog wel het meest opvallende resultaat van deze verkiezingen. De potentie is vele malen groter. Als je deze onderstroom tenminste goed weet te raken. Hoe? Dat vertellen we je de volgende keer.