ONZICHTBARE VRIENDEN

2024
Maarten Savelberg

Een tijdje geleden deden we onderzoek naar vriendschap. Hoe zien mensen hun inner circle? En dat daarbuiten? Het eerste deel van de resultaten was niet echt opzienbarend. Er zijn maar een paar mensen die heel dichtbij staan. Je kunt ze meestal op één hand tellen. Het zijn de mensen van wie je weet dat ze er onvoorwaardelijk voor je zijn. Als je mazzel heb, is het deels ook familie. De rest zijn "kennissen". Ook leuk, maar duidelijk van een andere orde.

ONZICHTBARE VRIENDEN
Maar het tweede deel van het onderzoek was wel opzienbarend. Bijna alle respondenten spraken over een derde groep. Mensen die er onvoorwaardelijk voor je zijn, maar waarvan je nog niet weet wie het eigenlijk zijn. Een deel van de respondenten sprak uit ervaring. In een periode van lijden stonden er nieuwe èchte vrienden op, die ze daarvoor nog helemaal niet zo hadden gezien. Ze kwamen "als het ware uit het niets", maar bleken van onschatbare waarde "en zijn daarna ook nooit meer weggegaan". Het andere deel van de respondenten had dit misschien nog nooit meegemaakt, maar wist wel dat het zo is. Omdat ze van zichzelf weten dat ze er "vanzelfsprekend" zullen zijn voor mensen die niet in hun inner circle zitten. "Ja hoor, ik heb dat bij meerdere mensen, die ken ik niet echt goed, maar als ze me nodig hebben, stap ik 's nachts in de auto en rij naar ze toe."

WONDERLIJK
Wat mij als onderzoeker opviel, was de zachte glimlach waarmee er over dit onderwerp gesproken werd. Misschien was het mijn wat pathetische kant die getriggerd werd. Maar ook de respondenten zelf benoemden de waarde van wat we bespraken. "Je weet dat het zo werkt en toch is het het wonderlijk." De zoektocht naar de dynamiek erachter liep al snel vast. Gaat dit vooral over gemeenschappelijke ervaringen? Gelijksoortige persoonlijkheden? Lostverbondenheid? Het bleek het allemaal niet te zijn. "Het is toch ook niet zo belangrijk hoe het precies werkt" stelde een respondent. We hebben het toen ook maar gelaten.

APP
Ik heb nog wel voorgesteld om hier een concept voor te ontwikkelen. Een app waarmee je zichtbaar kunt maken voor wie jij er allemaal onvoorwaardelijk bent. En je dus ook kunt zien wie je onzichtbare vrienden zijn. Briljant concept dacht ik toen. Het is er nooit van gekomen, waarschijnlijk omdat er niet meteen een duidelijk verdienmodel was. Misschien maar beter ook. Sommige onderstromen moet je niet willen conceptualiseren, denk ik nu.